11. hafta 9.). Windows sırları nelerdir? İşletim sistemlerinin bilmediğimiz sırları nelerdir?

 

 9.). Windows sırları nelerdir? İşletim sistemlerinin bilmediğimiz sırları nelerdir?

🧠 Windows’un En İlginç ve Az Bilinen Sırları

---

🔮 1. God Mode (Tanrı Modu)

Tüm ayarlar, denetim masası özellikleri tek klasörde!

Nasıl yapılır?

1. Masaüstüne sağ tıkla > Yeni klasör oluştur.

2. Adını şuna değiştir:

   mathematica
   
   GodMode.{ED7BA470-8E54-465E-825C-99712043E01C}
   

3. Klasörü aç – yüzlerce gizli ayar orada!

---

🧙 2. Gizli Sistem Araçları

• resmon.exe → Gerçek zamanlı kaynak monitörü

• msinfo32 → Detaylı sistem bilgisi

• dxdiag → Grafik ve ses sisteminin tüm bilgisi

• eventvwr.msc → Sistem olay günlükleri (çökmeleri analiz et)

---

⌨️ 3. Bilinmeyen Kısayollar

Kısayol	Ne İşe Yarar?
Win + X	Gelişmiş başlat menüsü
Win + V	Pano geçmişi (önce açmalısın)
Win + Shift + S	Hızlı ekran görüntüsü alma
Ctrl + Shift + Esc	Direkt görev yöneticisi
Win + .	Emoji paneli 😊

---

🖥️ 4. Sanal Masaüstü Sistemi

Verimliliğin gizli kahramanı!

• Win + Ctrl + D → Yeni sanal masaüstü

• Win + Ctrl + ← / → → Masaüstleri arasında geçiş

• Özellikle çok iş yapanlar için efsane.

---

🧰 5. Başlangıç Programlarını Gizlice Kontrol Et

• shell:startup → Açılışta çalışan program klasörü

• msconfig → Başlangıç yöneticisi (servisler + boot ayarları)

---

🔒 6. Gizli Sistem Dosyaları

• pagefile.sys, hiberfil.sys, System Volume Information gibi dosyalar normalde gizlidir ama sistemin kalbinde yatar.

• Gizli dosyaları göster seçeneğini açarsan görünür olurlar (ama silme! ⚠️).

---

🕵️‍♂️ 7. Sistem Geri Yükleme Noktalarını Manuel Oluştur

• Arama: “Geri yükleme noktası oluştur”

• Buradan sistemin o anki halini kaydedebilirsin.

• Bozulma durumunda zamanda geri dönüş gibi!

---

📅 8. Zamanlanmış Görevler ile Oto İşlemler

• taskschd.msc → Görev zamanlayıcı

• Her gün otomatik yedekleme, interneti açma/kapatma gibi şeyler programlanabilir.

---

📤 9. İşlem Geçmişi Görme (Aktivite İzleyici)

• powercfg /sleepstudy → Uyku & güç kullanımı raporu

• whoami → Oturum kimliği bilgisi

• netstat -ano → Bağlantı portlarını ve çalışan uygulamaları gösterir (ağ analizleri için birebir)

---

💻 10. Windows Hileli Özellikler

• Alt + 255 → Boş klasör adı gibi görünür (gizli isim)

• con, prn, nul gibi dosya adları oluşturulamaz — çünkü sistem rezervli isimlerdir.

〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️

 İşletim sistemlerinin bilmediğimiz sırları nelerdir?

🧬 İşletim Sistemlerinin Bilinmeyen Sırları

---

⚙️ 1. RAM Yetmeyince Disk RAM Gibi Kullanılır

• Buna sanal bellek (paging/swap) denir.

• RAM biterse, işletim sistemi sabit diskin bir bölümünü RAM gibi kullanır.

• Bu dosyalar:

  • Windows: pagefile.sys

  • Linux: swap

  • macOS: swapfileX

SSD’n varsa bu geçiş fark edilmez, ama HDD'de çok yavaşlar.

🕳️ 2. Silinen Dosyalar Aslında Silinmez

• Gerçek silme işlemi sadece işaretlemeyle olur: "Bu alan boş."

• Üzerine yeni veri yazılmazsa kurtarılabilir.

• Bu yüzden kurtarma yazılımları çalışır.

---

👁️ 3. İşletim Sistemi Sürekli Bizi İzler (İyi Niyetli)

• Hangi dosyaya ne zaman erişildi, ne kadar süre açık kaldı gibi loglar tutulur.

• Bu loglar:

  • Windows: eventvwr.msc ile erişilir.

  • Linux: /var/log/

  • macOS: Konsol uygulamasıyla

---

🔧 4. Donanım Abstraction Layer (HAL)

• İşletim sistemi, donanımı doğrudan değil, HAL üzerinden kontrol eder.

• Bu sayede aynı Windows hem AMD hem Intel makinelerde çalışır.

HAL, sistemin donanım farklarını “siler”, yazılımı evrenselleştirir.

---

🧠 5. Zaman Dilimleri Gerçekte Sanal Saatlerle Hesaplanır

• BIOS saati UTC’dir.

• İşletim sistemi bu saate zaman dilimi ofseti ekleyerek yerel saati gösterir.

Yani sistemin saati ile BIOS saati farklı olabilir.

---

🔁 6. Tüm İşlemler Sırayla ve Öncelik Sırasına Göre İşlenir

• İşletim sistemi scheduling algoritmaları ile CPU zamanını yönetir.

  • Round Robin

  • Priority Scheduling

  • Multi-Level Queue gibi

• Arka planda çok yoğun işlem varken bile sistemin kilitlenmemesini bu sağlar.

---

🎭 7. Sistem Süreçleri Hep Gizlidir

• Örneğin:

  • Windows’ta System Idle Process: boşta kalan CPU'nun göstergesidir.

  • Linux’ta init veya systemd: tüm süreçlerin ebeveynidir.

Normal kullanıcı süreçleri bunları göremez veya sonlandıramaz.

---

🔐 8. İzinler ve Haklar Birbirinden Farklıdır

• Bir dosyaya erişme “iznin” olabilir ama işlem yapmak için “yetkin” olmayabilir.

• Linux’ta bu chmod (izin), sudo (yetki) ile ayrılır.

---

📜 9. Sistem Geri Yükleme Noktaları Her Şeyi Kaydeder

• Geri yükleme sadece ayarları değil, sistem dosyalarının yedeğini de saklar.

• Zaman makinesi gibi çalışır, ama kullanıcılar çoğu zaman farkında değildir.

---

🧬 10. İşletim Sistemleri, Donanımla Konuşmak İçin BIOS/UEFI’yi Kullanır

• İşletim sistemleri doğrudan anakartla konuşamaz.

• BIOS/UEFI sistemin "iletişim çevirmeni"dir.

Bu yüzden UEFI ayarları kritik önemdedir. (Örneğin güvenli önyükleme)

---

📦 Bonus: İşletim Sisteminin Çekirdeği (Kernel) Asla Kapanmaz

• Sistem açıkken çekirdek sürekli çalışır, CPU zamanını, RAM'i, işlemleri yönetir.

• Sistem çökerse genellikle çekirdek çökmesi (kernel panic / BSOD) olmuştur.